CUỘC PHIÊU LƯU TRÍ THỨC (1648-1715)
Như thế, dù tốt dù xấu, thế kỷ XVII đã đặt nền móng cho tư tưởng hiện đại. Thời Phục hưng đã bị trói chặt vào đời xưa kinh điển và nghi lễ cùng nghệ thuật Công giáo; và thời Cải cách đã bị ràng buộc vào Thiên Chúa giáo nguyên thủy và một tín ngưỡng trung cổ. Giờ đây kỷ nguyên phong phú và quyết định này, từ Galileo đến Newton, từ Descartes đến Bayle, từ Bacon đến Locke, đã hướng khuôn mặt của nó về một tương lai vô định hứa hẹn mọi nỗi nguy hiểm của tự do. Nó xứng đáng, có lẽ thậm chí còn hơn cả thế kỷ XVIII, với tên Thời đại của Lý trí; vì mặc dù các nhà tư tưởng của nó hãy còn là tiếng nói của một thiểu số nhỏ, họ đã cho thấy một sự chừng mực khôn ngoan hơn, một sự thăm dò sâu sắc hơn vào những giới hạn và khó khăn của lý trí và tự do, hơn những con người buông thả từng giữ vai trò chủ đạo của thời Khai minh Pháp. Bất luận thế nào tấn kịch vĩ đại nhất trong lịch sử hiện đại đã trình diễn màn thứ nhì của nó, và chuyển sang màn cuối.
Will và Ariel Durant
Tác giả: Will Durant (từ Phần I đến Phần VI); Will & Ariel Durant (từ Phần VII đến Phần XI)
Tác giả: Will Durant
